Tuesday 2 July 2013

Nie so onnosel nie.

Santie van oom Koos Wasserman, was Laersdrift se Saul Barnard - die vroulike weergawe, natuurlik. Soos haar 'Kringe'-genoot, het sy tussen haar mense uitgestaan, veral wat intelligensie en lewensvisie betref. Reeds as laerskoolvlegseltjies het sy haar onderwysers aan't gons gehad: die skrille kontras tussen haar afkoms (nie dat oom Koos-hulle agterlik was nie, maar darem) en die ongelooflike potensiaal wat sy op skool openbaar het.

Oom Koos se stukkie grond was wes van die Stoffberg-pad, heelwat wes. Die rooi spoorwegbus het daar iewers onder 'n doringboom gestop, dan moes jy oor die berg stap om by oom Koos se grondjie te kom. Santie het in die week by Miems Lemmer, 'n verlangse familielid, op Laersdrift gebly. Naweke het sy en Stoffel Putter, 'n buurseun 'n bietjie ouer as sy, die oor-die-berg aangepak om daar onder in die leegte, hulle ouers met hul sukkelbestaan te gaan help.

So het Santie dan laerskool voltooi, en het die skoolhoof dit reggekry om vir haar losies op Middelburg te kry, sodat sy haar verstandelike talente aldaar verder kon gaan ontwikkel. Dit het sy dan ook met oorgawe gedoen, en sy het matriek met drie onderskeidings geslaag. 'n Goeie werk by 'n bank (op Middelburg) het gevolg, en Santie, aansienlike dingetjie wat sy was, het nie 'n tekort aan manlike aandag gehad nie.

Toe gebeur die onvermydelike: Santie ontmoet haar droomman! Hy was 'n boorling van Bronkhorstspruit se omgewing, waar ook sy pa, homself in die boerdery begewe het. Die twee het gou besef dat hulle vir mekaar bedoel was, en die een ding het tot die ander gelei - en die ja-woord is gevra, en verkry. Dit het natuurlik beteken dat daar ouers gevra moes word. Henning Smit (dis nou die ander helfte) moes Laersdrift toe, so met die spoorwegbus en Santie, saam.

Die afspraak is gemaak, die verloofring was in die sak, en die bus het die twee jong verliefdes onder die doringboom afgelaai. Henning was 'n verstandige,  oopkop-tipe jongetjie. Hy het 'n vae idee gehad wat hom te wagte was, omdat Santie die eerlike paadjie met hom gestap het. So het die twee dan die bergpad gestap, terwyl Santie al hoe stiller en Henning al hoe benouder geraak het.

Toe hulle die kiepersol bo langs die groot rots, verby was, het die langwerpige huis met die werfhoenders en 'n paar honde wat reeds begin blaf het, ver onder hulle gewag. 'n Lui rokie het die lug ingekruie, en Henning het probeer om alles in die geheue vas te vat: die plat dak met 'n hele paar boerpampoene so tussen die klippe wat die sinkdak vasgepak het, en die geelperske- en appelkoosbome wat weerskante, die huis omsoom het.

Die ontmoeting was maar stroef. Ant Breggie het haar aanstaande skoonseun probeer tuis laat voel, maar oom Koos het die jongman oor sy pyp aangegluur en soos 'n veiling-os getakseer. Toe die eerste koffie afgesluk was, het die gesels soos in heeltemal, opgedroog. Santie se keel het toegetrek, sy kon nie 'n woord uiter nie. Ant Breggie het haarself in die kombuis gaan handig maak. Henning besef toe dat hy maar die inisiatief sou moes neem, en het naarstiglik aan 'n onderwerp probeer dink, wat oom Koos se spraak kon losmaak. Toe onthou Henning skielik sy eerste indrukke daar van bo af, en hy dink aan die pampoene op die sinkdak. Hy kug toe so 'n onsekere kuggie, en breek die oorverdowende stilte.
"Ek sien oom plant pampoene hierso?" Dit het vir Henning na 'n korrekte en aanvaarbare aanknopingspunt geklink.
Oom Koos het sy pyp baie stadig laat sak, Henning met 'n yslike frons op sy voorkop aangekyk, en half verontwaardig geantwoord: "Nee, ons plant net hulle se pitte."

Jy moet erken, oom Koos had 'n punt beet - 'n mens plant mos eers die pitte, daarna kom die pampoene! Arme Henning het die res van daardie ongemaklike naweek, sy hande vol gehad om die Wassermans te oortuig dat hy wel 'n goeie man vir Santie sou wees (al het sy kennis van boerdery, so met die pampoen-storie saam, nie goed blyk te gewees het nie!)

Die twee is wel later getroud. Tant Ragie, by wie ek hierdie storie gehoor het, weet te vertelle dat Henning nooit weer sy mond aan pampoen wou sit nie - daarvoor was sy verleentheid daardie dag, net té groot!

1 comment:

  1. Annika de Wet, my kleindogter het my van u verhale laat weet.
    Ek is 'n 1938 model doer van die Suid - Vrystaat. Petrusburg, halfpad tussen Bloem en Kimberley.
    Ek geniet dit baie. Klink of ek van my eie mense lees.
    Baie dankie
    Tienus van Heerden

    ReplyDelete