G'n vastigheid onder die voete nie.

Vra ek toe op 'n dag vir Pa, toe dit lyk of Pa in een van sy rare, rustige 'lus-vir-'n-storie' dae was: "Pa, wanneer was Pa op Pa se bangste ooit ?"
Nou kyk, as jy Pa geken het soos ek hom geken het, sou jy geweet het dit was 'n gewaagde vraag. Pa het vir g'n duiwel gestuit nie - en banggeit was beslis nie een van die dinge wat jy met Pa geassosieer het nie. Pa het daai ver kyk in die oge gekry, met die mondhoeke wat so wou-wou trek vir 'n glimlag. En toe beginne hy vertel.

Die plaastelefone het onophoudelik gelui daardie winter, toe tant Dorie onder die trein beland het. Naby die plaasopstal daar op Schalksrus, was die mis daardie dag glo bottoe en oom Atjie het nie die aankomende trein gesien nie, ewe doodrustig die negentien-voertsek Dodge oor die treinoorweg bestuur - en toe was die swart gevaarte op hulle. Oom Atjie het wonderbaarlik aan die dood ontkom, maar vir tant Dorie moes die familie toe 'n week later daar langs die plaashuis, onder die groot maroelaboom, gaan groet.

So ry oorle Oupa en Ouma toe, met Pa 'n kannetjie van so ses jaar oud, die lang pad van Bethal af, Ohrigstad toe vir die begrafnis. Asof die natuur sy meelewing wou toon, was dit die dag ook van Dullstroom af 'n wit woestyn en het die mis tot by jou voete gesak. Op 'n kol kon Oupa nie 'n tree voor die kar sien nie, en order Pa toe dat hy moes afklim en dan so voor die Chev loop om die pad te beduie. Pa het maar skrikkerig die die deur oopgemaak en sy voet grondwaarts laat sak ... en nog 'n bietjie verder laat sak. Eers dag Pa dit was van die lang sit dat sy bene nie wou strek nie, maar hoe verder hy sy been uitsteek, hoe meer druk die benoudheid sy keel toe! Oupa was glo toe al omgesukkeld omdat Pa nie sy uitklim kon kry nie.
"Vir wat kan jy nie uit die mouter kom nie?" het Oupa ongeduldig gevra.
"Pa ... " Pa se stemmetjie was teen daai tyd bewerig en onseker. "Pa ... daar is niks vas onder my voete nie! Ek dink die grond is vér ondertoe, Pa!"
Oupa het glo net stilgeword. Pa het die deur versigtig weer toegemaak en Ouma het 'n "Ag Heretjie tog!" laat hoor. Toe het hulle vir 'n lang ruk so doodstil gesit en na die niks in die mis gestaar. Genadiglik het die wit kombers later effens gelig en Oupa het stadig en baie versigtig die middel van die grondpad gevolg.

Toe hulle uiteindelik by die begrafnisgangers aansluit, moes Ouma eers 'n bietjie suikerwater drink en Oupa het eenkant sy pyp gaan opsteek. Pa vertel dat hy die hele diens deur, g'n woord gehoor het wat die predikant gespreek het nie. En toe die bruin kis later met die rieme in die donker graf laat sak is, het dit vir Pa gevoel of dit sy voet was wat so soek-soek na vastigheid, die dieptes in sak.

Baie jare later het Pa op Lydenburg gaan aftree en hy en Ma het gereeld oor die berg, Dullstroom se kant toe gery. Ma het net altyd gewonder waarom Pa so onverskillig was om teen die bergpas, so in die middel van die pad te ry.