'n Ietsie vir die keel

Jy sou Ma nooit sonder 'n suigdingetjie vir die keel betrap nie ! Deur die jare het die handelsnaam dalk hier en daar verander, maar haar voorskoot- of handsak was nooit sonder 'n mentjie nie.


Kleintyd het ons skaars tweehonderd meter van oom Lundall se kafee af gebly. Omdat Pa maar altyd iewers in die omgewing afgelos het en Ma nie haar eie vervoer gehad het nie, is ek al van voorskool se dae af, kafee toe gestuur om die nodigste, soos brood en melk, te gaan koop. Ma se laaste woorde voordat ek die straat sou vat, was sonder uitsondering : "Onthou die peppermints !" Ma het mos uit 'n Engelse huis gekom en hier en daar het die soutiewoorde steeds nie hul vastrapplek verloor nie. In daardie dae (dit was die laat 1950's) kon jy vir 'n tiekie sommer twee pakkies XXX-peppermints koop. Dit was 'n langwerpige, ronde stafie , in groen-en-wit omhulsel, met nagenoeg tien suiglekkers binne. Self het ek nooit regtig erg aan die branderigheid gehad nie, maar Ma was ongetwyfeld daaraan verslaaf, en sy en Pa het naweke sommer 'n paar pakkies verorber. Ma sou die mente een vir een, stadig suig tot dit in haar mond weggesmelt het, maar Pa se kenmerkende ongeduld het nie daarvoor tyd gehad nie - hy het net twee of drie harde byte gegee, en nog peppermints was daarmee heen !


Agterna gesien, besef ek dat veral Pa, die XXX'e moes geëet het om sy rookasem te kamoefleer. Hy was 'n strawwe roker wat Westminster 85 by die kartonne opgerook het. Dit was baie erg, hy het dikwels die volgende sigaret, met die vorige se steeds brandende stompie, aangesteek. Die stompies is sommer deur die venster na buite geskiet, waar ek soms karretjies gespeel het. Nou ja, as 'n man in sy 'kar' op pad was, moes jy maar per geleentheid ook 'n 'man se dinge' doen - soos om 'n trek of twee van 'n sigaretstompie te vat !


Ewenwel, toe verskyn daar 'n nuwe geur XXX op die mark, die ene met die koejawelkleurige papier om. Op die pakkie het 'musk' gestaan en vir die wyle was Ma 'n 'musk'-aanhanger. Ek het self ook van die nuwe geur gehou en soms, wanneer Ma die pakkie op die tafel laat lê het, enetjie gegaps en a  la Pa, vining weggekou. Maar, die oorspronklike XXX met die sterk mentsmaak, was die uiteindelike wenner vir Ma-hulle.


Later jare, toe ek al uit die huis was, het Ma Halls ontdek. Dié nuwe keelding was in verskillende geure beskikbaar en 'n noodwendige item op Ma se inkopielyste. Oral waar sy rondbeweeg het, was Ma se Halls byderhand. As sy by ons gekuier het, het die kleinkinders gewoonlik 'n Hallsie gekry. Ook wanneer Pa-hulle tydens hulle aftreejare die land deurkruis het, was daar Halls in die motor - en sommer 'n hele voorraad in die woonwa !


Ma is in November 2006 in haar slaap oorlede. Ons was vroeg daar om te help, ook toe die ondernemer die lyk kom haal het. Toe ons Ma omdraai om die lyk op die draagbaar te tel, het ek gesien dat haar hand in 'n vuis geklem was (die dokter het bevind dat sy 'n massiewe hartaanval gehad het). Van die kant van die vuis af, kon ek sien dat daar iets in daardie kramptrekke was waaraan Ma waarskynlik vasgeklou het toe die pyn haar oorrompel het.


Dit was 'n halwe pakkie Halls ...